Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα, η ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ.Α.Ε. σχεδιάζει να δέχεται 450.000 τόνους απορριμμάτων από πέντε περιφέρειες: από την Κεντρική Μακεδονία, την Ανατολική Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Μακεδονία και πιθανόν και την Κέρκυρα.
Τι θα τα κάνει όλα αυτά τα σκουπίδια η ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ.; Θέλει να κάνει «εργοστάσιο ενεργειακής αξιοποίησης υπολείμματος», έτσι λέγεται τώρα η καύση σκουπιδιών. Στο δημοσίευμα αναφέρεται πως η θερμική ενέργεια που θα παράγεται είναι πιθανό να διατεθεί για την τηλεθέρμανση.
Τον περασμένο Αύγουστο, ενόψει και των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου, με άρθρο μου ρωτούσα τον πρώην Δήμαρχο Κοζάνης και όλους τους υποψήφιους αν η περιβόητη «πράσινη» τηλεθέρμανση θα ήταν με καύση σκουπιδιών. Ουδείς υποψήφιος θέλησε ν’ ακουμπήσει το θέμα. Ό,τι τραβάει χρόνια τώρα αυτή η περιοχή, απ’ τους «σωτήρες» της τα τραβάει.
Τα σχέδια της ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ. δεν είναι καινούργια: στις 10.6.2015 είχε υπογραφεί συμφωνία ΣΔΙΤ μεταξύ ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ. ΑΕ και ΑΚΤΩΡ/Ηλέκτωρ ΑΕ για τη δημιουργία εργοστασίου καύσης απορριμμάτων και παραγωγής ενέργειας. Στο σχεδιασμό είχε αντιδράσει το τότε Περιφερειακό Συμβούλιο, προβάλλοντας ένσταση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων ανέγερσης του εργοστασίου. Και το έργο τότε φάνηκε να σταμάτησε.
Από τότε κατά καιρούς επανέρχονταν συζητήσεις ή φήμες για το σχεδιασμό. Ενδεικτικά, τον Ιανουάριο 2020, σε ημερίδα της ΑΡ.ΣΥ. για την ενέργεια και την απολιγνιτοποίηση, ήταν θέμα συζήτησης αν επανέρχεται ο σχεδιασμός.
Μονάδες καύσης σκουπιδιών υπάρχουν από χρόνια στις ΗΠΑ και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Δανία, Γερμανία, Σουηδία, Γαλλία, Βέλγιο), μέσα μάλιστα σε πόλεις. Προφανώς αυτό είναι που σκέφτηκαν κι οι δικοί μας: αφού το κάνουν αυτοί, ας το κάνουμε κι εμείς.
Μόνο που υπάρχει μια τεράστια διαφορά! Το τι εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα τέτοια εργοστάσια εξαρτάται απ’ το τι πραγματικά καίνε! Έχει κανείς εμπιστοσύνη στο τι πραγματικά θα καίγεται στην περιοχή μας, όταν μάλιστα θα έρχονται 450.000 τόνοι απορριμμάτων από πέντε περιφέρειες; Και ίσως πολύ περισσότερα, για να λύσουν το πρόβλημα σκουπιδιών της Αττικής; Ποιος θα ελέγχει τι πραγματικά καίγεται;
Στις πιο πάνω χώρες λειτουργούν θεσμοί, λειτουργούν ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι πολίτες εμπιστεύονται τη Δικαιοσύνη της χώρας τους, υπουργοί παραιτούνται και πάνε σπίτι τους ή και στη φυλακή. Τι απ’ αυτά υπάρχει στη χώρα που ξεμπάζωσε τη σκηνή του εγκλήματος των Τεμπών και οι συγγενείς περισσότερο από ένα χρόνο μετά ψάχνουν υπολείμματα των ανθρώπων τους σε μπάζα πεταμένα σε ιδιωτικό οικόπεδο;
Η ανεξέλεγκτη καύση σκουπιδιών εκπέμπει στην ατμόσφαιρα διοξίνες και φουράνια, δεν εκπέμπει κολόνια. Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο εύκολα δείχνει πως οι ουσίες αυτές είναι τοξικές για ανθρώπους και ζώα και δυνητικά καρκινογόνες. Το εργοστάσιο πρόκειται να χωροθετηθεί σε έκταση του Ορυχείου Νότιου Πεδίου, στο κέντρο του κάμπου ανάμεσα σε Κοζάνη-Πτολεμαΐδα και στον «πρότυπο» «πράσινο» (τρομάρα του) οικισμό της Ακρινής. Όλος ο Νομός Κοζάνης, πλην ίσως της περιοχής Βοΐου, θα εκτεθεί σε τοξικές και δυνητικά καρκινογόνες ουσίες.
Μια ματιά στα (δημοσιευμένα προ διμήνου) στοιχεία καρκίνου στην Ευρώπη για το 2022 είναι αρκετή για να δείξει πως η Δανία είχε 728,5 περιστατικά καρκίνου ανά 100 χιλιάδες πληθυσμού, πρώτη στην Ευρώπη, ενώ η Ελλάδα είχε 529,3 και ήταν πολύ πιο χαμηλά στη σχετική λίστα. Δεν γνωρίζω αν τα περιστατικά της Δανίας οφείλονται στα πολλά εργοστάσια καύσης σκουπιδιών, πάντως η πρόληψη είναι πάντα ο καλύτερος σύμβουλος.
Η Γερμανία με 556,7, η Σουηδία με 586,9, η Γαλλία με 618,9 και το Βέλγιο με 621,2 περιστατικά καρκίνου ανά 100 χιλιάδες πληθυσμού είναι όλες χώρες με περισσότερα περιστατικά καρκίνου απ’ την Ελλάδα. Αφού δεν καταφέραμε να τους μοιάσουμε στη λειτουργία των θεσμών και στις τιμές των τροφίμων, θέλουμε να τους μοιάσουμε στα περιστατικά καρκίνου;
Για χρόνια, όσοι πολιτικοί προωθούσαν το φυσικό αέριο, κατασυκοφαντούσαν την περιοχή μας λέγοντας ψευδώς πως ο λιγνίτης είναι καρκινογόνος. Σε ιατρικά συνέδρια είχε κατ’ επανάληψη καταδειχθεί το ψέμα των πολιτικών, αφού πρώτοι Νομοί σε περιστατικά καρκίνου ήταν Δράμα, Κιλκίς, Καρδίτσα και Γρεβενά. Νομοί χωρίς λιγνίτη. Τώρα που έσβησαν το συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής μας και καίμε το 100% εισαγόμενο και πανάκριβο φυσικό αέριο, τώρα θα μας φέρουν τοξικές και δυνητικά καρκινογόνες ουσίες;
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ. φέρεται να ανέφερε πως η «επένδυση» θα δημιουργήσει 250 νέες θέσεις εργασίας. Είναι ασφαλώς το «τυράκι στη φάκα», όπως και το αν η θερμική ενέργεια, που θα παράγεται καίγοντας σκουπίδια, θα διατεθεί για να έχουμε «φθηνή» τηλεθέρμανση. Αφού πρώτα φρόντισαν να «σκοτώσουν» τη φθηνή τηλεθέρμανση από λιγνίτη και δρομολόγησαν πανάκριβη τηλεθέρμανση από ΣΗΘΥΑ με φυσικό αέριο.
Ε, λοιπόν, ΌΧΙ! Η περιοχή χρειάζεται παραγωγικές επενδύσεις και προτάσεις υπάρχουν πολλές, (π.χ. θερμοκήπια), αλλά πλέον φαίνεται να υπονομεύονται συστηματικά. Ενδεχομένως προκειμένου να γίνει ο καρκινογόνος σκουπιδότοπος της Βόρειας Ελλάδας!
Αν κάποιοι ισχυρίζονται πως τα εργοστάσια καύσης σκουπιδιών ανάμεσα σε κατοικημένες περιοχές δεν δημιουργούν προβλήματα υγείας στους κατοίκους, ας περιμένουν να γίνουν πρώτα εργοστάσια καύσης μέσα στην Αθήνα! Εκεί δεν πρέπει να λύσουν το πρόβλημα σκουπιδιών των 5 εκατομμυρίων κατοίκων, που μάζεψαν στο πολεοδομικό και δημογραφικό έκτρωμα της Αττικής; Άλλωστε και η Κοπεγχάγη έχει εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών.
Ιδού η Κοπεγχάγη, ιδού και η Αθήνα! Καύση σκουπιδιών στην Κοζάνη; Όχι, ευχαριστώ!
Χρήστος Ι. Κολοβός
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ
τ. Διευθυντής Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας
Ανεξάρτητος Σύμβουλος ενεργειακών θεμάτων
