«Χριστός γεννᾶται, … δοξάσατε! Χριστός ἐξ οὐρανῶν, … ἀπαντήσατε! Χριστός ἐπί γῆς, … ὑψώθητε! Ἄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ! καί ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί! ὅτι δεδόξασται!».[1]
«Τά σύμπαντα σήμερον, χαρᾶς πληροῦνται. Χριστός ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου».[2]
Χριστούγεννα!
Πράγματι, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἡ παγκόσμιος αὐτή ἑορτή τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ γεμίζει μέ χαρά ὅλη τήν κτίση, ὅλα τά σύμπαντα. Πλημμυρίζει μέ εὐφροσύνη τά ἀγγελικά τάγματα καί τούς ἀνθρώπους. Γιατί: «Σήμερα λύθηκαν τά χρόνια δεσμά τῆς καταδίκης τοῦ Ἀδάμ.
Ὁ Παράδεισος ἄνοιξε καί ὁ διάβολος καταργήθηκε.
Ὁ τέλειος σέ ὅλα Θεός γεννήθηκε ὡς βρέφος ἐκ Μαρίας τῆς Ἀειπαρθένου φέρνοντας τή σωτηρία σέ ὅλους μας.
Λύνει μέ τά σπάργανά Του τά ἁμαρτήματά μας καί
θεραπεύει τίς λύπες τῆς ζωῆς μας μέ τήν κατά ἄνθρωπο νηπιότητά Του».[3]
«Μέγα καί παράδοξον θαῦμα, τετέλεσται σήμερον! Παρθένος τίκτει καί μήτρα οὐ φθείρεται, ὁ Λόγος σαρκοῦται, καί τοῦ Πατρός οὐ κεχώρισται, Ἄγγελοι μετά Ποιμένων δοξάζουσι, καί ἡμεῖς σύν αὐτοῖς ἐκβοῶμεν· Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καί ἐπί γῆς εἰρήνη».[4]
«Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»
Ὁ ἀγγελικός αὐτός ὕμνος γέμισε τόν ἔναστρο οὐρανό ἐκείνη τήν φωτόλουστη νύκτα τῆς Γεννήσεως. Αὐτή ἡ ψαλμωδία τῶν ἀγγέλων συγκλόνισε τούς ποιμένες πού ἀγρυπνοῦσαν. Αὐτή ἡ πνευματική ᾠδή προσέφερε ἀγαλλίαση σέ ὁλόκληρη τήν κτίση.
Πρῶτον. «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ». Δόξα στόν ὕψιστο Θεό. Δόξα στόν μοναδικό ἀληθινό Θεό. Ἀνυμνοῦμε, μαζί μέ τούς οὐράνιους ἀγγέλους, τόν Θεό Λόγο, πού ἀπό ἀγάπη γιά τόν ἄνθρωπο, «ἐκένωσεν ἑαυτόν μορφήν δούλου λαβών».[5] «Ὅτι πρέπει πᾶσα δόξα, τιμή καί προσκύνησις, τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι».
Δοξάζουμε «τόν δι΄ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καί σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα».
«Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίῳ, περί πάντων ὧν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν;» Ρωτᾶ ὁ ἱερός ψαλμωδός. Καί συνεχίζει:
«δι’ ἡμᾶς Θεός ἐν ἀνθρώποις,
διά τήν καταφθαρεῖσαν φύσιν, ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο, καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν,
πρός τούς ἀχαρίστους ὁ Εὐεργέτης,
πρός τούς αἰχμαλώτους ὁ Ἐλευθερωτής,
πρός τούς ἐν σκότει καθημένους, ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης,
… πρός ὃν βοήσωμεν, ὁ Θεός ἡμῶν δόξα σοι».
Μεγαλύνουμε, λοιπόν, καί δοξάζουμε τόν Ζωοδότη Κύριο, διότι, «ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος», μᾶς ἀγαπᾶ, μᾶς εὐεργετεῖ, μᾶς σώζει.
Δεύτερον. «καί ἐπί γῆς εἰρήνη». Μετά τήν πτώση τοῦ Ἀδάμ, ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ἐχθρός μέ τόν Θεό. Τώρα, ὅμως, μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἐπῆλθε καταλλαγή καί εἰρήνη μεταξύ τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ ξεχασμένος Θεός (μέ ἄπειρη ἀγάπη καί ταπείνωση) ἀποκάλυψε τόν Ἑαυτό Του στόν ἄνθρωπο, καί ὁ ἄνθρωπος (μέ ἀγάπη καί εὐγνωμοσύνη) βρῆκε τόν δρόμο Του πρός τόν Θεό. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει χαρακτηριστικά: «Ἄν καί εἴμασταν ἐχθροί μέ τόν Θεό, μᾶς συμφιλίωσε μαζί Του ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Υἱοῦ Του. Πολύ δέ περισσότερο, τώρα πού συμφιλιωθήκαμε, ἡ ζωή (τοῦ Χριστοῦ) θά μᾶς χαρίσει τή σωτηρία. Κι ὄχι μόνο συμφιλιωθήκαμε, ἀλλά καί καυχόμαστε γιά τόν Θεό (Πατέρα), πού μᾶς ἔδωσε τώρα αὐτή τήν συμφιλίωση μέσῳ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ».[6]
Ἡ πραγματική καί ἀληθινή εἰρήνη εἶναι ὁ Χριστός. Ἐξηγεῖ ὁ Ἅγιος Κύριλλος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας: «Ὁ Χριστός εἶναι ἡ εἰρήνη ἡμῶν. Αὐτός μᾶς ἕνωσε μέ τόν Θεό Πατέρα διά τοῦ Ἑαυτοῦ Του, παραμερίζοντας τήν ἁμαρτία πού δημιουργεῖ ἔχθρα, καί δικαιώνοντας μέ τήν πίστη, καί προσκαλῶντας κοντά Του ὅσους βρίσκονταν μακρυά. … Καί μέ ἄλλους τρόπους ἕνωσε τούς λαούς σέ ἕναν καινούργιο ἄνθρωπο φέρνοντας εἰρήνη καί ἀποκατάσταση τῶν λαῶν σέ ἕνα σῶμα μέ τόν Θεό Πατέρα».[7]
Τρίτον. «ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Εὐδοκία στούς ἀνθρώπους. Σωτηρία, λύτρωση, ἀγάπη. Ἀφοῦ ἀποκαταστάθηκε ἡ σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό διά τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ τότε:
Ἀφ΄ ἑνός μέν: ἄνοιξε ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας γιά τόν ἄνθρωπο. Διά τοῦ Κυρίου μας ὁ θάνατος καταπατήθηκε, ὁ Παράδειξος ἄνοιξε, ἡ χαρά πλημμύρισε τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού πιστεύουν στόν ἀληθινό Θεό.
Ἀφ΄ ἑτέρου δέ: ὁ Θεός ἀναπαύθηκε στούς εὐλογημένους ἀνθρώπους. «Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ». Ἡ καρδιά τῶν Ἁγίων γίνεται ὁ χῶρος ὅπου ἀναπαύεται τό Ἅγιον Πνεῦμα. Ἡ καθαρή καρδιά γίνεται κατοικητήριον Θεοῦ. Ὁ Θεός εὐαρεστεῖται πλέον μέ τόν πνευματικό ἀγῶνα καί τούς καρπούς τῆς μετανοίας πού ἐπιτυγχάνουν μέ τή βοήθειά Του οἱ πιστοί. Εὐδοκεῖ καί προστρέχει σέ κάθε ἄνθρωπο πού Τόν ἀναζητᾶ. Ἄλλωστε, «τοῖς ἀγαπῶσι τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν», ὅπως μᾶς ὑπενθυμίζει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.[8]
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
«Σήμερον γεννᾶται ἐκ Παρθένου ὁ δρακί τήν πᾶσαν ἔχων κτίσιν» (δηλαδή, σήμερα γεννιέται ἀπό τήν Παρθένο, αὐτός πού κρατᾶ στή χούφτα του ὅλη τήν κτίση).
Σήμερα σπαργανώνεται σάν ἄνθρωπος μέ κουρέλια, αὐτός πού στήν οὐσία Του δέν ψηλαφεῖται.[9]
Σήμερα οἱ Δυνάμεις τῶν Ἀγγέλων ὑμνοῦν ἀκατάπαυστα τόν Δημιουργό τοῦ σύμπαντος, πού, ὡς βρέφος, εἶναι ξαπλωμένος στή φάτνη.
Καί σήμερα, καί τώρα, οἱ Ἄγγελοι κατεβαίνουν ἀπό τόν οὐρανό στή γῆ καί ψάλλουν γύρω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα, γύρω ἀπό τούς Ἱερεῖς, γύρω ἀπό ὅλους μας. Ἄς τούς ἀφήσουμε νά ψάλλουν καί στήν καρδιά μας.
Καί ὅπως τότε, οἱ ποιμένες τῆς Βηθλεέμ,
μέ ἄδολη καρδιά καί καθαρό νοῦ,
μέ «κεκαθαρμένη διάνοιᾳ» καί μέ ταπείνωση,
μέ ἀγάπη καί ὑπομονή,
μέ καλοσύνη καί ἀγαθότητα,
μέ εἰρήνη καί χαρά,
γεύθηκαν τό παράδοξο θαῦμα τῆς παρουσίας καί τῆς ὑμνολογίας τῶν Ἀγγέλων, ἔτσι καί ἐμεῖς, μέ φωτεινές καρδιές, ἀγκαλιάζοντας ὁλόκληρο τόν κόσμο, ἄς ψάλλουμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».
Καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα!
Εὐχέτης πρός σαρκωθέντα Κύριον
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
[1] Α’ Ὠιδή, Καταβασίες ἑορτῆς Χριστουγέννων
[2] Ὄρθρος (τάξις Εὐαγγελίου) ἑορτῆς Χριστουγέννων
[3] Δοξαστικό Ἀποστίχων Ἑσπερινοῦ ἑορτῆς Χριστουγέννων
[4] Στιχηρά Ἰδιόμελα Ἑσπερινοῦ ἑορτῆς Χριστουγέννων
[5] Φιλιπ. 2,7
[6] Ρωμ. 5,10-17
[7] Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας, Ὑπόμνημα εἰς τό Κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιον, PG 72,493-495
[8] Ρωμ. 8,28
[9] Δοξαστικό Θ΄ Ὥρας Χριστουγέννων
