Ευεργέτες και κοινωφελή ιδρύματα δήμου Καστοριάς.
Ο πιο γνωστός και επιφανής μεταξύ των ευεργετών είναι ο Μανωλάκης ο Καστοριανός (ο Μανωλάκης Γεωργίου Μάνος). Ο Μανωλάκης ήταν σπουδαία προσωπικότητα στην Κωνσταντινούπολη γύρω στα 1650, µμεγαλέμπορος και προμηθευτής γουναρικών στα ανάκτορα του Μεχμέτ ∆΄, και ξόδευε τεράστια ποσά για την αναγέννηση του σκλαβωμένου Γένους. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή είναι δημιούργημα δικό του. Συνέβαλε στην ανοικοδόμηση του ναού της Βηθλεέμµ, της σχολής Πάτμου, και στην ανακαίνιση των εκκλησιών του Θεοβάδιστου όρους Σινά. Επίσης µε χρήματά του ίδρυσε σχολεία στην Κωνσταντινούπολη, Χίο, Πάτμο, Άρτα κ.ά. και συνέδραμε µε άφθονα χρήματα πολλά εκκλησιαστικά καθιδρύματα (ναός Θεοτόκου Μαυριωτίσσης στην Καστοριά κ.ά.).
Ουσιαστικά αυτό που στην Ελληνική ιστορία, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας καλείται κρυφό σχολείο, ο στυλοβάτης και ο κύριος χρηματοδότης είναι ο Μανωλάκης.
Ο Γεώργιος ∆ήµου Κυρίτζης που σύστησε το Ελληνικό Σχολείο. Μεγάλος ευεργέτης της Καστοριάς υπήρξε και ο Γεώργιος Καστριώτης. Στο Βουκουρέστι, όπου εγκαταστάθηκε, ανέβηκε κοινωνικά, πιθανότατα και µε την υποστήριξη του ∆οσιθέου (Νοταρά), Πατριάρχη Ιεροσολύμων.
Ο Θωμάς Μανδακάσης, αφιέρωσε πολλά βιβλία.
Περιλαμβάνονται επίσης οι: Αργυρός και Μανόλης Ιωάννου Μπατρινάδες, ο ιατρός Κωνσταντίνος Μιχαήλ, ∆ηµήτριος Κων. Μπετλής, Τριαντάφυλλος Καραμπίνας, Ιωάννης Καραµπίνας, Γεώργιος Ναούµ ∆ράσκας, Ράλλης Αλβανός, Ναούµ ∆ράσκας (που έδωσε το 15 % εκ της μεγάλης περιουσίας του), αδελφοί Αϊβάζη, Ζήσης και ∆ηµήτριος ∆εµπενιώτης, Ζήσης ∆εµπενιώτης, Ελαία Χρυσού και σύζυγος Ι. Ροδά, Ιωάννης Βασιλείου, Χατζηζωΐτσα Χατζηχρίστου Παπάζογλου, Χριστόδουλος Ζάχου Βασίλειος Τέρπου ∆εµπενιώτης, Ράλης Γ. Αλβανός, Παύλος Νεράτζης, Κωνσταντίνος Παπάζογλου, Αδελφοί Παπάζογλου, Ναούµ Ρούµπας, Άννα ∆ούµπα, Ν. Γερασιµίδης, Αναστασία Κοβάτση, Ιωάννης Παπάζογλου, Ιωάννης Καραγιάνης, Ελένη Καραγιάννη, ∆αµιανός Μαυροβίτης, Χρίστος ∆. ∆ήµου, Μαρία ∆ηµητρίου ∆ήµου, Παναγιώτης. Οι αυτάδελφοι Μ. ∆ούµπα και κυρίως ο Στέργιος ∆ούµπας από το Μπλάτσι, είναι ο γνωστός ξενιτεµένος της Αυστρίας, µεγάλος εθνικός ευεργέτης του έθνους, που προσέφερε σπουδαίες υπηρεσίες και στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα της Καστοριάς.
Στην σύγχρονη εποχή πρέπει να αναφερθούν: οι Λάζαρος και Αθηνά Ρίζου (γηροκομείο Καστοριάς), Τζώτζας, ∆ηµ. Σκαπέρδας, Αγνή Κ. Κρεµενιώτου. Καθώς και οι Μπαϊρακτάρης και Καλλισθένης.
Τίθενται λοιπόν δύο ερωτήματα:
Πόσους απ΄ αυτούς και την ευεργεσία αυτών γνωρίζουμε σήμερα; και δεύτερον γιατί οι περισσότεροι έχουν χαθεί από την κοινωνική μνήμη;
Η απάντηση είναι μία. Διότι εξέλειπε η περιουσία των και των ιδρυμάτων που είχαν δημιουργήσει. Αυτό λοιπόν είναι το κύριο ζήτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει.
Η διαφύλαξη της περιουσίας των κοινωφελών ιδρυμάτων, η ανάδειξη του έργου αυτών. Η διαφύλαξη και η ανάδειξη του έργου των συντελεί στην διατήρηση της κοινωνικής προσφοράς και της κοινωνικής ευημερίας.
Απόδειξη είναι η δωρεά της οικογενείας Δήμου του Παλαιού Νοσοκομείου της Καστοριάς. Είναι ένα νεοκλασικό κτήριο το οποίο βρίσκεται εγκαταλελειμμένο και στο όρια της κατάρρευσης. Αν καταρρεύσει θα σβήσει από την κοινωνική μνήμη η προσφορά και η ευεργεσία της οικογενείας Δήμου.
Η εγκατάλειψη είναι αδιαφορία για το έργο και την κοινωνική προσφορά των ευεργετών. Το επόμενο στάδιο είναι η απαξίωση και εν τέλει ο αφανισμός της περιουσίας του κοινωφελούς ιδρύματος. Οφείλουμε να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε το νεοκλασικό κτίσμα του Π. Νοσοκομείου.
Δεσμευόμαστε τόσο εγώ, όσο και ο επικεφαλής του συνδυασμού μας Άκης Τσούκας Μπροστά μαζί όπως και όλοι οι υποψήφιοι του συνδυασμού μας για τα εξής:
Την Κυριακή των Μυροφόρων που καθόρισε η εκκλησία ως ημέρα μνήμης των ευεργετών, θα την επεκτείνουμε πέρα από την θρησκευτική της διάσταση και σε πολιτική. Θα διοργανώνεται ετήσια εκδήλωση, όπου θα γίνεται αναφορά στο έργο και την προσφορά των ευεργετών στην τοπική κοινωνία αλλά κυρίως, για όσο κοινωφελή ιδρύματα λειτουργούν υπό την εποπτεία του Δήμου Καστοριάς θα υπάρχει και οικονομική πληροφόρηση για την ετήσια πορεία των οικονομικών των ιδρυμάτων αυτών.
Θα υπάρχει ενημέρωση για τις ετήσιες μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης των κοινωφελών ιδρυμάτων και νομικών προσώπων που διαχειρίζεται ο Δήμος. Στην ετήσια ενημέρωση για το κοινωνικό έργο και την οικονομική θέση θα περιλαμβάνεται και η Κοινωφελής Δημοτική επιχείρηση του Δήμου Καστοριάς ΟΡΕΣΤΙΑΣ και του ΝΠΔΔ Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης, Παιδείας και Αθλητισμού του Δήμου Καστοριάς.
Αποτελεί πρωτεύοντα στόχο για εμάς η ανάδειξη, η διαφύλαξη και η προώθηση της πολιτιστικής κληρονομίας (υλικής και άυλης) του Δήμου, μέσω της Unesco.
Τα κοινωφελή ιδρύματα είναι νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ως εκ τούτου δεν στοχεύουν στο κέρδος αλλά στην μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας. Δηλαδή : Οι κερδοσκοπικές εταιρίες όπως ΔΕΥΑΚ ΑΕ και ΜΑΚΕΔΝΟΣ ΑΕ έχουν ως στόχο την μεγιστοποίηση του κέρδους και της περιουσίας των μετόχων (των δημοτών της Καστοριάς) ενώ τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα του Δήμου, όπως πχ. Η ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ, πρέπει να έχουν ως στόχο την ελαχιστοποίηση του κόστους και την μεγιστοποίηση της κοινωνικής ωφέλειας των δημοτών του δήμου Καστοριάς.
Με τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα θα αναφερθούμε σε επόμενη δημοσίευση, διότι δέχονται χρηματοδοτήσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό του Δήμου Καστοριάς, ως εκ τούτου η αποτελεσματική χρήση των πόρων είναι θέμα και αρμοδιότητα του Δήμου Καστοριάς. Σήμερα προέχει η δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων της ΜΑΚΕΔΝΟΣ ΑΕ.
Με την ευκαιρία, μέχρι και σήμερα το μεσημέρι 28/7/23, όχι μόνο δεν έχουν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις της ΜΑΚΕΔΝΟΣ ΑΕ, αλλά έχει εκδοθεί πράξη στις 18/3/23, από την υποκείμενη αρχή του Υπ. Ανάπτυξης, όπου αναφέρεται: «ο υπόχρεος δεν έχει υποβάλλει τις οικονομικές καταστάσεις του 2021». Η προθεσμία για το 2022 λήγει στις 30/9/2023, δηλαδή πριν τις εκλογές.
Ποιο είναι λοιπόν το ζήτημα; Η νομική διάσταση και οι διοικητικές ποινές είναι δευτερεύον θέμα. Το κύριο ζήτημα είναι ότι όταν κάποιος ζητά την ψήφο των Καστοριανών δημοτών, οφείλει να κοιτάει τον ψηφοφόρο στα μάτια, να είναι απόλυτα διαυγής και να έχει ενημερώσει την κοινωνία πέραν του κοινωνικού έργου του Δήμου, που συντελείται μέσω των Μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων του, οφείλει να δημοσιοποιήσει έγκαιρα την οικονομική διαχείριση των ανωνύμων δημοτικών εταιριών, μέσω των διοικήσεων που έχει ορίσει η δημοτική αρχή της πλειοψηφίας.
Με την διαφάνεια δομούνται σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτικών και πολιτών. Έτσι μόνο μπορεί κάποιος να πείσει την κοινωνία για το τι θα κάνει στο μέλλον. Όσα προγράμματα να κάνει κανείς αν δεν υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτικών και πολιτών δεν μπορούν να γίνουν πιστευτά.
