Ας κάνουμε μία προσωρινή διακοπή από τις προεκλογικές αναφορές και ας δούμε μία άλλη διάσταση της περιοχής μας.
Αφορμή στάθηκε το άρθρο του δημοσιογράφου Τ. Θεοδωρόπουλου στην εφημερίδα Καθημερινή, στις 17/9/23, με τίτλο: Η εξέγερση του αγριάνθρωπου. Αναφέρεται στην Αρκαδία της Πελοποννήσου, ότι το Κοινό των Αρκάδων ήταν ο πρώτος συνασπισμός πόλεων στην Ελλάδα και επέτυχαν την εξημέρωση των ανθρώπων μέσω των τεχνών και της μουσικής.
Είναι μεγάλο λάθος, όσον αφορά την γεωγραφική αναφορά. Η σύγχυση είναι προφανής διότι αγνοείται το που βρίσκεται η πρώτη, η αρχαία Αρκαδία. Και εξ αυτού προκύπτει και το δεύτερο λάθος ότι ο πρώτος συνασπισμός πόλεων ήταν στην Αρκαδία της Πελοποννήσου.
Η αρχαία Αρκαδία είναι η Δ. Μακεδονία, όπου είναι το λίκνο του Ελληνισμού. (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Παπαρηγόπουλος, 2ος τόμος). Συγκεκριμένα είναι το λίκνο των Δωριέων. Στις γύρω περιοχές της Δ. Μακεδονίας είχαν εγκατασταθεί τα λοιπά φύλλα του Ελληνισμού.
Ονομάστηκε Αρκαδία (Άρκτος) από τις αρκούδες που ζούσαν στην περιοχή και που εξακολουθούν να ζουν μέχρι και σήμερα. Όταν ήλθαν εδώ, συνάντησαν τους Πελασγούς με τους οποίους επήλθε ειρηνική συγχώνευση.
Η λέξη Πελασγός προέρχεται από το Πέλος (γούνα) και άγω (μεταφέρω, φέρω). Δηλαδή αυτός που φοράει γούνα. Ο ισχυρισμός μου αυτός αποδεικνύεται από την αναφορά του Παυσανία, στο έργο του Ελλάδος Περιήγησις, βιβλίο 8ο Αρκαδικά. Γράφει: «Ο Πελασγός ήταν ο γενάρχης των βασιλέων της Αρκαδίας. Ήταν αυτός που δίδαξε στους Πελασγούς να φτιάχνουν καλύβες και να επεξεργάζονται τα δέρματα των ζώων για να τα φοράνε σαν ρούχα».
Είναι πολύ σημαντικό ότι Πελασγικά κτίσματα βρίσκονται στον λόφο της Ψαλίδας στην Καστοριά.
Επομένως α) υπήρξε ειρηνική ενσωμάτωση των Πελασγών με τους Αρκάδες, β) οι Αρκάδες της Ορεστίδος έμαθαν την τέχνη της γούνας από τους Πελασγούς.
Το δεύτερο λάθος του δημοσιεύματος είναι ότι το Αρκαδικό Πελοποννησιακό κοινό ήταν ο πρώτος συνασπισμός πόλεων.
Είναι λάθος εξ αιτίας της σύγχυσης του τόπου της Αρκαδίας.
Πράγματι το Αρκαδικό Κοινό ήταν ο πρώτος συνασπισμός, όχι πόλεων, αλλά γεωγραφικών περιοχών. Το Αρκαδικό Κοινό όμως που δημιουργήθηκε ήταν στην αρχαία Αρκαδία, (Δ. Μακεδονία) το οποίο συγκροτούνταν από τα κοινά: Ορεστίδος (Καστοριάς), Λυγκιστίδας, (Φλώρινα), Τυμφαίας (Γρεβενά), Ελιμείας (Κοζάνη).
Αυτό αποδεικνύεται από την αναφορά του Πολύβιου όπου στο βιβλίο του Ιστορίαι στο τμήμα 18.47.5, αναφέρει: «το αρχαιότερο από τα κοινά ήταν των Ορεστών, το οποίο χρησίμευσε ως πρότυπο για την ίδρυση των άλλων κοινών. Έδρα του κοινού των Ορεστών ήταν το Άργος Ορεστικό, όπου συνέρχονταν οι αντιπρόσωποι των.
Ήταν τόσο σημαντική η οργανωτική δομή των κοινών της Αρκαδίας (της αρχαίας) που αποτέλεσε την βάση για την μετέπειτα οργάνωση των Αμφικτιονιών. Αυτό το πρότυπο οργάνωσης πήραν οι Ρωμαίοι. Υποκλίθηκαν στο μεγαλείο της Ορεστίδος, ώστε με απόφαση της Συγκλήτου της Ρώμης της απέδωσαν Libera , δηλαδή ελεύθερη.
Γράφει ο Πολύβιος στο τμήμα 18.47.5 «Μακεδόνων μεν ουν τους Ορέστας καλουμένους κατά πόλεμον αυτονόμους αφείσαν»
Αυτό όμως που δεν γράφει ο Πολύβιος, το γράφει ο Ρωμαίος ιστορικός Τίτος Λίβιος, στο έργο του Ιστορία της Ρώμης. Εξηγεί την απονομή της ελευθερίας στην Ορεστίδα, από την Σύγκλητο της Ρώμης: «επειδή ήταν το αρχαιότερο των κοινών και γιατί πρωτοστατεί στις αισθητικές αντιλήψεις της εποχής».
Αποδεικνύονται δύο πράγματα: α) η πρώτη πολιτική συγκρότηση που αποτελεί μέχρι και σήμερα την δομή της κοινοπολιτείας (ΗΠΑ, ΕΕ, κ.α.) είναι η δημιουργία των κοινών της Ορεστίδας της Αρκαδίας της Δ. Μακεδονίας και όχι της Αρκαδίας της Πελοποννήσου, β) οι αισθητικές αντιλήψεις έχουν να κάνουν με την τέχνη της γούνας. Δεν υπήρχαν εδώ ούτε αγγειοπλάστες, ούτε ζωγράφοι, ούτε γλύπτες. Υπήρχαν μόνο γουναράδες.
Είναι σημαντικό και απορίας άξιο ότι οι ελληνικές ιστορικές αναφορές αγνοούν την αρχή της Ελληνικής ιστορίας, πλην του Παπαρηγόπουλου και του Ν. Hammond, μεγάλου ιστορικού και φιλέλληνα, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Κανείς δεν προβληματίστηκε πως είναι δυνατόν τα τοπωνύμια της Ορεστίδος που έχουν αναφορά τον Κάστορα και τον Ορέστη του βασιλικού οίκου των Ατρειδών της Σπάρτης και του Άργους, να μην εμφανίζονται στην Πελοπόννησο αλλά να εμφανίζονται αποκλειστικά στην Ορεστίδα. (Καστοριά, Άργος Ορεστικό, Ορεστιάδα λίμνη, Ορεστίδα, Αρκαδία).
Πως είναι δυνατόν ο οίκος των Ατρειδών Σπάρτης και Άργους να μην έχουν τοπωνύμια στην Πελοπόννησο ενώ αντίθετα όλα τα τοπωνύμια βρίσκονται στην Ορεστίδα στην Καστοριά;
Επι πλέον γενάρχης του Άργους (της Πελοποννήσου), είναι ο μυθικός βασιλιάς Λύγκας. Όπως πιο πάνω αναφέρω η Φλώρινα ονομάζονταν Λυγκιστίδα.
Και ακόμη. Η λέξη Πελοπόννησος είναι σύνθετη Πέλος + Όψη + Νήσος. Άρα η Πελοπόννησος είναι το νησί των γουναράδων. Τι αποδεικνύει αυτό; Την κάθοδο των Δωριέων από την Αρκαδία του βορά στον νότο.
Ακόμη στην Αρκαδία της Πελοποννήσου υπάρχει αρχαία πολίχνη σε 670 μ υψόμετρο που καλείται ο Πέλαγος. Το γεγονός ότι δεν έχει καμία σχέση με την θάλασσα (με το πέλαγος), προφανώς προέρχεται από τον Πελασγό. Άρα η ετυμολογία που συσχετίζει τον Πελασγό με το πέλαγος, την θάλασσα, πρέπει να απορριφθεί. Συσχετίζεται με το πέλος, την γούνα.
Και γιατί τα γράφουμε αυτά;
Πρώτον. Διότι αγαπητοί μου η Ορεστίδα έχει τεράστιο πολιτιστικό απόθεμα, που ελάχιστες περιοχές του κόσμου έχουν. Θα πρέπει επομένως να γίνει η βάση της τουριστικής προβολής του τόπου μας.
Οι Ορέστες είναι οι εμπνευστές του συστήματος οργάνωσης των Κοινών, που αποτελεί την βάση της σημερινής ομοσπονδίας των κρατών. Να σημειωθεί μετά την κάθοδο των Δωριέων επικράτησε η οργάνωση της πόλης – κράτος, με ολέθρια αποτελέσματα για τον Ελληνισμό (πχ. Πελοποννησιακός Πόλεμος). Όλες μα όλες οι πόλεις της νοτίου Ελλάδος πολέμησαν μεταξύ τους.
Η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα όπου δεν έγινε κανένας μα απολύτως κανένας πόλεμος ήταν μεταξύ των κοινών της αρχαίας Αρκαδίας. Το κοινό της Αρκαδίας απέδειξε την δύναμη της συνεργασίας έναντι του πολέμου.
Δεύτερο. Η Ορεστίδα πέρασε τρείς μεγάλες κοινωνικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές κρίσεις.
Η πρώτη τους ανάγκασε να μετακινηθούν στον νότο (κάθοδος των Δωριέων).
Η δεύτερη κρίση εμφανίζεται την περίοδο 1912 -1917, όπου απελευθερώνεται μεν η Δ. Μακεδονία, αλλά χάνεται η μεγαλύτερη αγορά της Κωνσταντινούπολης. Λίγο αργότερα 1917 η Ρωσική κομμουνιστική επανάσταση, απαγορεύει τις συναλλαγές με τον υπόλοιπο κόσμο και τις εξαγωγές δερμάτων από την Οδησσό. Ο κλονισμός ήταν τεράστιος.
Η τρίτη κρίση είναι η σημερινή. Η αιτία ο ρωσο – ουκρανικός πόλεμος. Όμως κι αυτό είναι το σημαντικό: η περιοχή όχι μόνο επέζησε, αλλά όσοι έμειναν μεγαλούργησαν. Έγραψαν ιστορία και εκείνοι που έφυγαν, αλλά και εμείς που μείναμε.
Συμπέρασμα:
Και σ΄ αυτή την κρίση θα εξέλθουμε νικητές. Πεθαίνει κάτι μόνο αν πεθάνει μέσα μας. Η οικονομία δεν είναι αριθμοί είναι ΠΙΣΤΗ. Είτε επιχειρηματική, είτε καταναλωτική. Μόνο αν πεθάνει μέσα μας η πίστη, τότε πεθαίνει κάτι πραγματικά.
Ο χαρακτηρισμός, τίτλος Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, απονέμεται σε πόλεις, μνημεία, κτίσματα ή τοποθεσίες, τα οποία διακρίνονται παγκοσμίως για την ιστορική, πολιτιστική, καλλιτεχνική ή περιβαλλοντική σημασία τους.
Να λοιπόν και ποιος είναι ο πρακτικός λόγος του δημοσιεύματος. Να εντάξουμε την πόλη τα και τα αρχιτεκτονικά της μνημεία στην UNESCO. Πέραν όμως από την υλική πολιτιστική κληρονομιά των μνημείων της πόλης υπάρχουν και : α) τα Ραγκουτσάρια, β) η τέχνη της κατασκευής της λιμναίας βάρκας, γ) η τέχνη της γούνας. Να εντάξουμε τις ανωτέρω τέχνες και παραδόσεις στον κατάλογο των Άυλων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούμε ως συνδυασμός του Μπροστά Μαζί. Η ένταξη της πόλης της Καστοριάς στις πόλεις παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί την βάση του μάρκετινγκ περιοχής: της διαφύλαξης, της ανάδειξης και της προώθησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Για όσους θέλουν περισσότερα:
Παπαρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους.
Ν. Hammond: a history of Macedonia, oxford University Press 1988. Υπάρχει και σε ελληνική έκδοση.
Πολύβιος, Ιστορίαι
Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, βιβλίο 8ο Αρκαδικά.
Ν. Ρίζος, Η Τέχνη της Γούνας από την Μυκηναϊκή Περίοδο μέχρι σήμερα, εκδόσεις Ορίζοντες, 2018.
